โรค ต่อมไทรอยด์อักเสบ (Thyroiditis) เกิดจากอะไร และวิธีการรักษาเบื้องต้นเป็นอย่างไร


เขียนโดย
ข้อมูลโรคและสาเหตุการเกิดโรค
ต่อมไทรอยด์อักเสบ เป็นโรคที่มีการอักเสบของเนื้อเยื่อไทรอยด์ มีสาเหตุและอาการที่แตกต่างกันได้หลายชนิด ทั้งจากไวรัส หรือจากภูมิคุ้มกันตัวเองทำลายต่อม ส่งผลให้เกิดไทรอยด์ต่ำหรือสูงผิดปกติก็ได้ แต่สำหรับโรคไทรอยด์อักเสบในบทความนี้จะอธิบายถึง ต่อมไทรอยด์อักเสบจากไวรัส (subacute thyroiditis) ซึ่งผู้ป่วยมักมีประวัติเป็นโรคติดเชื้อไวรัส (เช่น ไข้หวัด คางทูม หัด) นำมาก่อน
อาการของโรค
- ผู้ป่วยมักมีอาการ ไข้ต่ำ ๆ อ่อนเพลีย คอโต เกิดขึ้นฉับพลัน
- อาจมีอาการเจ็บคอ ซึ่งอาจร้าวไปที่หู ขากรรไกร ท้ายทอย
- อาการมักเป็นอยู่นานเป็นสัปดาห์ ๆ หรือเป็นเดือนๆ
- ในช่วงแรกอาจมีอาการของต่อมไทรอยด์ทำงานมากผิดปกติ คือ น้ำหนักลด ใจสั่น ชีพจนเต้นเร็ว มือสั่น ขี้ร้อน เหงื่อออกง่าย แล้วต่อมาจึงมีภาวะขาดไทรอยด์ ตามมา ซึ่งมีอาการ คือ น้ำหนักขึ้น อ่อนเพลีย ขี้หนาว ท้องผูก ผิวแห้ง ใบหน้าบวมโต เสียงแหบ ปวดกล้ามเนื้อ ต่อมาจะค่อยๆ หายเป็นปกติได้เองในที่สุด ซึ่งอาจใช้เวลานาน 2 - 3 เดือน
แนวทางการตรวจวินิจฉัยโรค
อาศัยการซักประวัติและการตรวจร่างกาย ร่วมกับการตรวจระดับฮอร์โมนไทรอยด์เพิ่มเติม
แนวทางการดูแลรักษา
ให้ยาลดอาการอักเสบ หรือในรายที่มีการอักเสบรุนแรงแพทย์อาจให้ยากลุ่มสเตียรอยด์เป็นระยะสั้นๆร่วมด้วย ถ้ามีภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน อาจให้ยาต้านไทรอยด์ หรือถ้ามีภาวะขาดไทรอยด์ (ซึ่งมักเป็นชั่วคราว) แพทย์จะให้ฮอร์โมนไทรอยด์เสริม ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับว่าอาการแสดงในขณะที่พบแพทย์นั้นอยู่ในช่วงระยะใดของโรค
แพทย์เฉพาะทางแนะนำ
อายุรแพทย์ต่อมไร้ท่อ, กุมารแพทย์ ระบบต่อมไร้ท่อ กรณีอายุน้อยกว่า 15 ปี
ข้อควรระวัง
หากผู้ป่วยคลำได้ก้อนที่บริเวณต่อมไทรอยด์ ควรพบแพทย์เพื่อทำการตรวจเพิ่มเติมอย่างละเอียดเสมอ เพื่อวินิจฉัยแยกโรคให้ได้ว่าเป็นก้อนมะเร็งหรือไม่
ข้อมูลเพิ่มเติม
https://www.bumrungrad.com/th/health-blog/september-2017/thyroiditis https://www.msdmanuals.com/professional/endocrine-and-metabolic-disorders/thyroid-disorders/subacute-thyroiditis#:~:text=Subacute%20thyroiditis%20is%20an%20acute,and%20with%20thyroid%20function%20tests.