โรค หลอดลมโป่งพอง (Bronchiectasis) เกิดจากอะไร และวิธีการรักษาเบื้องต้นเป็นอย่างไร


เขียนโดย
เสมหะสะสมในปอด ระวังหลอดลมโป่งพอง
ข้อมูลโรคและสาเหตุการเกิดโรค
หลอดลมโป่งพองคือภาวะที่หลอดลมบางส่วนเกิดการขยายตัว (โป่งพอง) กว้างขึ้นกว่าปกติอย่างถาวร ซึ่งเป็นผลมาจากผนังหลอดลมถูกทำลาย ทำให้มีการติดเชื้อบ่อย เกิดอาการไอมีเสมหะเรื้อรัง ภาวะนี้อาจเกิดกับหลอดลมเพียง 1-2 แห่ง หรือหลายแห่งก็ได้ มักเกิดกับหลอดลมขนาดกลางเป็นส่วนใหญ่ บางครั้งก็อาจเกิดกับหลอดลมขนาดเล็ก ซึ่งจะถูกทำลายกลายเป็นแผลเป็น และทำให้มีเสมหะซึ่งจากต่อการไอออกมา เมื่อเสมหะค้างอยู่ในปอด ทำให้ผู้ป่วยที่เป็นโรคถุงลมโป่งพองมีแนวโน้มในการติดเชื้อมากกว่าปกติ สาเหตุของการเกิดโรคถุงลมโป่งพองเกิดได้จากหลายสาเหตุที่ทำให้มีการทำลายของหลอดลม เช่น จากการติดเชื้อในปอด หรือเกิดจากปัญหาของระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย รวมไปถึงการเป็น โรคซิสติก ไฟโบรซิส (Cystic Fibrosis) มาก่อน
อาการของโรค
- ไอมาก และเป็นเวลานาน โดยมักมีเสมหะร่วมด้วย สามารถมีอาการได้ถึงเป็นอาทิตย์จนถึงเดือน
- หายใจตื้น หายใจไม่ทัน หายใจเสียงวี๊ด
- มีอาการของหลอดลมอักเสบ หรือการติดเชื้อในปอดบ่อยครั้ง
- ไอเป็นเลือด
- เจ็บแปล๊บบริเวณปอด/หน้าอก มักจะเป็นมากขึ้นเวลาหายใจ ผู้ป่วยส่วนมาก มักเป็นโรคไซนัสอักเสบเรื้อรังร่วมด้วย โดยจะมีอาการจมูกตัน มีน้ำมูกสีเหลืองหรือสีเขียว ปวดบริเวณโหนกแก้ม หรือ บริเวณหัวคิ้ว
แนวทางการตรวจวินิจฉัยโรค
- การตรวจเลือด เพื่อช่วยในการหาสาเหตุของโรค
- การตรวจเสมหะ เป็นการตรวจหาเชื้อไวรัส เชื้อรา หรือเชื้อแบคทีเรียภายในเสมหะที่อาจก่อให้เกิดการติดเชื้อและอักเสบ
- การตรวจเอกซเรย์ปอด
- การเอกซเรย์ทรวงอกและการเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ เพื่อดูลักษณะและการทำงานของปอดว่ามีความผิดปกติหรือไม่
- การตรวจสมรรถภาพปอด (Pulmonary function tests) เป็นการตรวจดูว่าอากาศไหลเวียนเข้าไปยังปอดและระบบทางเดินหายใจเป็นปกติหรือไม่
- การตรวจเพื่อส่องดูหลอดลมโดยตรง (Bronchoscopy)
แนวทางการดูแลรักษา
- การให้ยา - เพื่อรักษาและป้องการการติดเชื้อ, ลดการอักเสบของทางเดินหายใจ และลดเสมหะในปอด
- การรักษาเพื่อทำให้ทางเดินหายใจโล่ง (Airway clearance therapy) - เช่นการทำให้เสมหะเหนียวน้อยลงเพื่อให้สามารถไอออกมาได้ง่ายขึ้น ซึ่งสามารถทำได้หลายวิธีขึ้นกับแพทย์ที่ทำการรักษาจะเลือกใช้
- การทำกายภาพปอด (Pulmonary rehabilitation)
- การรักษาเพื่อหยุดเลือดในทางเดินหายใจ
- การผ่าตัด
- การปลูกถ่ายปอด (Lung transplant)
แพทย์เฉพาะทางแนะนำ
อายุรแพทย์ระบบหายใจ, กุมารแพทย์ โรคปอด กรณีอายุน้อยกว่า 15 ปี
ข้อควรระวัง
ผู้ป่วยที่มีอาการดังต่อไปนี้ควรพบแพทย์เพื่อตรวจเพิ่มเติม
- ไอ มากกว่าปกติ หรือ ไอจนรบกวนการนอนหรือกิจกรรมอื่นๆ
- หายใจลำบาก หายใจเหนื่อย หรือ หายใจมีเสียงวี๊ด
- ไอมีเสมหะสีเหลืองคล้ำ สีเขียว เหนียวข้น ทุกวัน
- ไอเป็นเลือด
- มีไข้
ข้อมูลเพิ่มเติม
http://www.rcot.org/datafile/_file/_doctor/bcacca458ef012349a44f1c77e8c762f.pdf