โรค กล้ามเนื้อหลังอักเสบ (Muscle strain of the back) เกิดจากอะไร และวิธีการรักษาเบื้องต้นเป็นอย่างไร

ข้อมูลโรคและสาเหตุการเกิดโรค

กล้ามเนื้ออักเสบ คือภาวะตึง ปวดหรืออักเสบเรื้อรังของเนื้อเยื่อกล้ามเนื้อตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย ทั้งตามกล้ามเนื้อมัดเดียวหรือหลายมัด มักมีสาเหตุจากการใช้งานกล้ามเนื้อซ้ำ ๆ หรือมากเกินไปจากการทำกิจกรรมประจำวัน โดยเกิดขึ้นได้กับคนทุกเพศทุกวัย สาเหตุหรือสิ่งกระตุ้นที่ทำให้กล้ามเนื้อรอบข้อไหล่มีการหดรั้ง หรือยึดตึง

• ลักษณะท่าทางที่ผิดปกติ เช่น ไหล่ห่อ ไหล่งุ้ม
• การเกร็งใช้กล้ามเนื้อมัดนั้นนิ่งอยู่นาน เกินขีดความสามารถของกล้ามเนื้อนั้นที่จะทนได้ เช่น การนั่งเขียนหนังสือนานเป็นหลายชั่วโมง นั่งทำงานคอมพิวเตอร์ตลอดวัน
• การใช้โต๊ะเก้าอี้ที่ไม่เหมาะสม ผิดสัดส่วน โต๊ะสูงหรือเตี้ยเกินไป แป้นพิมพ์คอมพิวเตอร์หรือที่วางเมาส์วางสูงเกินไป ทำให้ต้องยกไหล่อยู่ตลอดเวลา เอื้อมเกร็งจับเมาส์ที่อยู่ไกล
• ภาวะหรือโรคบางอย่างก่อให้เกิดกล้ามเนื้อยึดตึงกดเจ็บได้ เช่น ต่อมไทรอยด์ทำงานผิดปกติ ภาวะขาดสารอาหารหรือได้รับไม่เพียงพอ โรคกระดูกก้านคอเสื่อมกดทับเส้นประสาทของไหล่ข้างนั้น ๆ
• ภาวะการบาดเจ็บของกล้ามเนื้อที่รุนแรงจากอุบัติเหตุ
• ภาวะความเครียดไม่ว่าจะทางกายหรือใจ

อาการของโรค

อาการปวดจากกล้ามเนื้อ มีได้หลายลักษณะ เช่น ปวดมากจนขยับร่างกายส่วนนั้น ๆ ไม่ได้เลย ปวดหนักๆ ปวดเสียว ปวดเมื่อยล้าง่าย ปวดตึง ปวดหรือเสียวแปล๊บเมื่อเอื้อมแขนหรือยกแขนในบางอิริยาบถ ปวดเมื่อเอี้ยวตัว เช่น เอื้อมหยิบของที่อยู่สูง เอี้ยวหยิบของไกลตัว เป็นต้น อาการปวดดังกล่าวอาจไม่ได้เกิดตลอดเวลา อาจเกิดบางครั้งบางคราว เป็น ๆ หาย ๆ ปวดเวลาใดก็ได้ ในบางคนอาจมีอาการชายิบ ๆ บริเวณที่ปวดร่วมด้วย จนทำให้กลัวว่าจะเป็นอัมพฤกษ์ อัมพาต

แนวทางการตรวจวินิจฉัยโรค

การวินิจฉัยมักใช้การซักประวัติและการตรวจร่างกายเป็นหลัก ในบางรายอาจใช้การตรวจอื่นเพิ่มเติม เช่นการเอกซเรย์ การตรวจเลือด ถ้ามีอาการอื่นๆที่ชวนสงสัยว่าเป็นจากสาเหตุของโรคที่อันตรายมากกว่าที่ทำให้เกิดอาการกล้ามเนื้ออักเสบขึ้นมาได้

แนวทางการดูแลรักษา

การรักษาอาการปวดกล้ามเนื้อที่เกิดจากสาเหตุทั่วไป จากการทำกิจกรรมในชีวิตประจำวัน สามารถรักษาหรือบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อได้ด้วยต้วเอง ดังนี้

• พักผ่อนร่างกายจากกิจกรรมที่เป็นสาเหตุ
• รับประทานยาแก้ปวด เพื่อบรรเทาอาการ เช่นพาราเซตตามอล
• ประคบร้อนและประคบเย็น ในช่วง 1-3 วันแรก ประคบเย็นด้วยน้ำแข็งห่อผ้าในบริเวณที่มีอาการปวดของกล้ามเนื้อ และหลังจากนั้นประคบร้อนเพื่อบรรเทาอาการและลดการอักเสบ
• ยืดและบริหารกล้ามเนื้อที่มีอาการปวดด้วยความระมัดระวัง
• นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ หรือออกกำลังกายประเภทโยคะ หรือการนั่งสมาธิ
• ออกกำลังกายเป็นประจำ เช่น เดิน ปั่นจักรยาน ว่ายน้ำ หรือเต้นแอโรบิก ซึ่งสามารถช่วยฟื้นฟูกล้ามเนื้อให้มีสุขภาพที่ดีได้
• หลีกเลี่ยงการออกแรงยกของหนักในช่วงที่มีอาการปวดกล้ามเนื้อ

แพทย์เฉพาะทางแนะนำ

แพทย์กายภาพบำบัด, กุมารแพทย์ กรณีอายุน้อยกว่า 15 ปี

ข้อควรระวัง

ปกติแล้วอาการปวดกล้ามเนื้อที่ไม่รุนแรงสามารถรักษาได้ด้วยตนเองที่บ้าน แต่หากเกิดอาการเหล่านี้ควบคู่กับอาการปวดกล้ามเนื้อ ควรไปพิจารณาเข้าพบแพทย์

• รักษาด้วยตัวเองแล้วอาการไม่ดีขึ้นภายใน 2-3 วัน
• มีอาการปวดกล้ามเนื้อที่รุนแรงขึ้นโดยไม่ทราบสาเหตุ หรือพบอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง
• มีผื่นแดง ร้อน หรือบวมขึ้นในบริเวณที่มีอาการปวดกล้ามเนื้อ
• พบอาการปวดกล้ามเนื้อหลังเปลี่ยนยาที่ใช้อยู่ประจำ

ข้อมูลเพิ่มเติม

https://www.bangkokinternationalhospital.com/th/health-articles/article-type/muscle-pain https://www.sikarin.com/content/detail/2/ปวดกล้ามเนื้อเรื้อรัง-อันตรายแต่รักษาหายได้